FORMY POMOCY SPOŁECZNEJ
Aby uzyskać świadczenie z pomocy społecznej wnioskodawca (osoba potrzebująca udzielenia pomocy lub osoba działająca w jej imieniu) powinien w pierwszej kolejności zgłosić wniosek o udzielenie pomocy.
W terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku pracownik socjalny jest zobowiązany przeprowadzić wywiad środowiskowy w miejscu zamieszkania wnioskodawcy. Brak zgody na przeprowadzenie wywiadu jest jednoznaczny z rezygnacją z pomocy.
Celem wywiadu jest rozeznanie sytuacji bytowej, rodzinnej, zdrowotnej i mieszkaniowej. Wnioskodawca jest zobowiązany przedstawić dokumenty na podstawie których pracownik socjalny będzie mógł ustalić dane personalne, stan zdrowia oraz sytuację bytową i finansową.
Osoby ubiegające się o pomoc są zobowiązane między innymi do przedstawienia:
- dowodu tożsamości,
- zaświadczenia pracodawcy o wynagrodzeniu netto z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku
- decyzji w sprawie renty, emerytury, świadczenia przedemerytalnego itp.
- orzeczenia komisji ds. inwalidztwa i zatrudnienia, orzeczenia lekarza orzecznika, orzeczenia komisji lekarskich
- orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności
- zaświadczenia z urzędu gminy o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w ha przeliczeniowych
- zaświadczenia ze szkoły jeżeli dzieci uczą się w szkole ponadpodstawowej lub wyższej
- decyzji z Urzędu Pracy o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną
- dokumentu potwierdzającego aktywność zawodową
- oświadczenie o stanie majątkowym
- dokumentów potwierdzających wydatki (np. rachunki za energie gaz, czynsz itp.)
W każdym indywidualnym przypadku pracownik socjalny może prosić o przedstawienie dodatkowych dokumentów. Udzielając pomocy Ośrodek bierze pod uwagę sytuację Wszystkich osób prowadzących wspólne gospodarstwo domowe.
Prawo do świadczenia pieniężnego przyznaje się w drodze decyzji administracyjnej, od której stronie przysługuje prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w terminie 14 dni od daty doręczenia za pośrednictwem ośrodka.
Komu przysługuje pomoc społeczna?
Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:
- Osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- Cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadającym zezwolenie na osiedlenie się, zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej;
- obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt;
Pomocy udziela się w szczególności z powodu:
- ubóstwa;
- sieroctwa;
- bezdomności;
- bezrobocia;
- niepełnosprawności;
- długotrwałej lub ciężkiej choroby;
- przemocy w rodzinie;
- potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
- bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
- braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze;
- trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy;
- trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
- alkoholizmu lub narkomanii;
- zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
- klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Prawo do świadczeń pieniężnych przysługuje:
osobie samotnej, której dochód nie przekracza kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej tj. kwoty 776 zł.
osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kryterium dochodowego na osobę w rodzinie tj. kwoty 600 zł.
przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych powyżej.
Przyznanie świadczeń z pomocy społecznej składa się z następujących etapów:
1. Zgłoszenie wniosku o udzielenie pomocy,
2. Sporządzenie wywiadu środowiskowego i planu pomocy,
3. Wydanie decyzji administracyjnej,
4. Realizacja decyzji,
Złożenie wniosku
Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. W przypadku gdy uprawnienie do świadczenia nie obejmuje pełnego miesiąca, świadczenie przyznaje się za niepełny miesiąc, a kwotę świadczenia ustala się, dzieląc pełne kwoty przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni objętych świadczeniem (art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej).
Wywiad środowiskowy
Rodzinny wywiad środowiskowy przeprowadza się w celu ustalenia sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin, w tym, o których mowa w art. 103 ustawy o pomocy społecznej, wydania opinii w celu ustanowienia rodziny zastępczej w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawie ustanowienia rodziny zastępczej, przyznania pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka, dokonywania oceny sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej, przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki oraz skierowania dziecka do całodobowej placówki opiekuńczo wychowawczej.
Wywiad przeprowadza się w terminie 14 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o konieczności jego przeprowadzenia. W sprawach niecierpiących zwłoki, wymagającej pilnej interwencji wywiad przeprowadza się niezwłocznie tj. nie później niż w terminie 2 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o potrzebie przyznana świadczenia. Wywiad przeprowadza się w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny albo w miejscu ich pobytu w dniach roboczych godzinach pracy ośrodka pomocy społecznej albo w innym terminie uzgodnionym z osobą lub rodziną za zgodą Kierownika OPS.
Na podstawie przeprowadzonego wywiadu pracownik socjalny dokonuje analizy i oceny sytuacji danej osoby lub rodziny i formułuje wnioski z niej wynikające, stanowiące podstawę do planowania pomocy.
Pracownik socjalny przeprowadzający rodzinny wywiad środowiskowy może domagać się od osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym. Odmowa złożenia oświadczenia jest podstawą wydania decyzji o odmowie przyznania świadczenia. (Art.107 ust.5. ustawy o pomocy społecznej).
Oświadczenie składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za składnie fałszywych zeznań.
Wydanie decyzji
Świadczenia z pomocy społecznej przyznawane są w formie decyzji. Wszystkie decyzje o przyznaniu pomocy, a zwłaszcza decyzje o odmowie przyznania pomocy, wydawane są w formie pisemnej. Wyjątek stanowią świadczenia w postaci pracy socjalnej, poradnictwa, itp. – tu pomoc udzielana jest bez konieczności wydawania decyzji.
Odwołania od decyzji GOPS
Stronom przysługuje prawo odwołania od decyzji Organu w ciągu 14 dni od dnia jej otrzymania. Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem GOPS do Samorządowego Kolegium Odwoławczego ul. Partyzantów 3, 22-400 Zamość
Świadczenia pieniężne
Zasiłek stały
Przysługuje osobom pełnoletnim, całkowicie niezdolnym do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności. Jeżeli dochód w przypadku osoby samotnie gospodarującej jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej a w przypadku osoby pozostającej w rodzinie, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Wysokość zasiłku stałego w przypadku osoby samotnie gospodarującej stanowi różnicę między kwotą stanowiącą 130 proc. kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 1000 zł miesięcznie. W przypadku zaś osoby w rodzinie jest to różnica między kwotą stanowiącą 130 proc. kryterium dochodowego na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.
Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 100 zł miesięcznie.
Zasiłek okresowy
Przysługuje osobom i rodzinom, których dochód jest niższy od kryterium dochodowego określonego w ustawie, w szczególności ze względu na: długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do innych świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.Wysokość zasiłku okresowego w przypadku osoby samotnie gospodarującej ustala się do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby.
Wysokość zasiłku okresowego w przypadku rodziny ustala się do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny, a dochodem tej rodziny. Wysokość zasiłku okresowego w przypadku rodziny wynosi 50% różnicy, o której mowa powyżej.
Zasiłek celowy
Przysługuje osobom i rodzinom, których dochód jest niższy od kryterium dochodowego określonego w ustawie tj. 776 zł dla osoby samodzielnie gospodarującej oraz 600 zł na osobę w rodzinie.
Świadczenie o charakterze jednorazowym, przyznawane na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej. Może być przyznany na pokrycie kosztów: zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw a także kosztów pogrzebu. Zasiłek celowy może być także przyznany na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne dla osób bezdomnych i innych nie mających możliwości uzyskania świadczeń zdrowotnych. Zasiłek celowy może być także przyznany w formie biletów kredytowanych. Niezależnie od dochodu rodziny zasiłek celowy przyznaje się na pokrycie strat w wyniku zdarzenia losowego oraz klęski żywiołowej lub ekologicznej. W szczególnych okolicznościach zasiłek celowy może otrzymać osoba lub rodzina o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, jest to wówczas zasiłek celowy specjalny, który nie podlega zwrotowi. Osobom lub rodzinom o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, może być przyznany zasiłek celowy pod warunkiem zwrotu jego części lub całości.
Świadczenia niepieniężne
- praca socjalna,
- bilet kredytowany,
- składki na ubezpieczenie zdrowotne,
- składki na ubezpieczenie społeczne,
- sprawienie pogrzebu,
- poradnictwo specjalistyczne,
- interwencja kryzysowa,
- posiłek,
- niezbędne ubranie,
- usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania.
Kierowanie do domu pomocy społecznej
Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, chodroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Decyzję o skierowaniu i odpłatności za pobyt wydaje organ gminy właściwy dla tej osoby.